Pierwsze kroki z systemem nagłośnienia

System nagłośnienia (Public adDress)

Przyjrzyjmy się jak to wszystko wygląda w praktyce. Co jest potrzebne do instalacji systemu nagłośnienia? Jakie problemy można napotkać przy doborze komponentów? Przeanalizujmy kilka ważnych kwestii i przykładów i zastanówmy się jak zrealizować system nagłośnienia.

Od czego zacząć?

Przy projektowaniu systemu nagłośnienia warto zacząć od najważniejszego pytania: Jak duże jest pomieszczenie? Oraz: Ile głośników i jakiej mocy potrzebujemy? To są dwie najistotniejsze kwestie, bowiem od tego zależy powodzenie naszego projektu. Co mamy do wyboru? Aktualnie na rynku możemy spotkać głośniki wykonane w technice nisko- i wysoko-impedancyjnej. Jakie są wady i zalety każdego systemu?

Wysoko czy niskonapięciowe?

Zaletą głośników wysokonapięciowych (100V) jest z pewnością prostota podłączenia głośników do wzmacniacza (suma mocy głośników nie może przekraczać wyjściowej mocy wzmacniacza) i brak przeciwwskazań do instalacji głośników w dużych odległościach od wzmacniacza. Straty na kablach są niewielkie i dopiero powyżej 1000m jesteśmy w stanie zauważyć spadek poziom głośności. Oprócz tego nie musimy się martwić problematycznym połączeniem, wymagającym liczenia impedancji wypadkowej. W prostych i stosunkowo niedużych systemach PA wszystkie głośniki możemy montować równolegle, a jedyne co musimy wziąć pod uwagę to poprawne podłączenie z odpowiednią polaryzacją oraz moc głośników. Moc głośników sumarycznie nie może być większa niż moc wyjściowa wzmacniacza. W praktyce znaczy to na przykład, że mając wzmacniacz o mocy 120W możemy podłączyć do niego 10 głośników o mocy 12W lub 20 głośników 6W.

Instalacja głośników nisko-impedancyjnych jest nieco bardziej problematyczna jednak te jakością brzmienia wypadają lepiej od nagłośnienia 100V. Głównym problemem przy instalacji na głośnikach niskonapięciowych są duże straty na odległościach oraz konieczność liczenia obciążenia i podłączania głośników szeregowo lub równolegle w zależności od potrzeb.

 

Zjawisko pogłosu

Kolejną ważną rzeczą jaką należy wziąć pod uwagę jest zjawisko pogłosu. Inaczej mówiąc jest to odbieranie przez człowieka tego samego dźwięku kilkukrotnie w różnych odstępach czasu. Sprawia to że sygnały z głośników nakładają się na siebie co uniemożliwia poprawne zrozumienie przekazu.

Jakie są przyczyny pogłosu i jak go uniknąć? Główną przyczyną powstawania pogłosu jest zazwyczaj sama w sobie architektura pomieszczenia oraz najczęściej złe rozmieszczenie głośników. O ile z architekturą pomieszczenia nie jesteśmy w stanie nic zrobić to jeżeli chodzi o rozmieszczenie głośników powinniśmy przestrzegać trzech prostych reguł.

• W pomieszczeniach z niestandardowym układem ścian (np. pomieszczenia z różnego rodzaju skośnymi ścianami lub łukami) warto stosować głośniki o mniejszej mocy, ale w większej ilości.
• Jeżeli słuchacz będzie usytuowany blisko ściany warto używać głośników sufitowych które bez problemu skierują dźwięk w trudniej dostępne miejsce.
• Nie należy ustawiać głośników tak aby dźwięk był emitowany bezpośrednio na drugą ścianę, lecz tak aby był jak najbardziej tłumiony.

Mamy już głośniki, wiemy jak uniknąć pogłosu. Przejdźmy więc do konkretnych przykładów. Co nam będzie potrzebne do stworzenia konkretnego systemu nagłośnienia w danej sytuacji?

Przykład: Wielostrefowy sklep z ubraniami

Wiele badań dowodzi, że ludzie chętniej kupują w sklepach w których słychać przyjemną dla ucha muzykę. Wiadomo również, że każdej osobie odpowiada inny rodzaj muzyki i również większość ubrań możemy przypisać do konkretnego gatunku muzycznego. Podział sklepu na strefy pozwala nadawać różną muzykę na poszczególne części sklepu. To sprawi, że wchodzący do sklepu ludzie będą chętniej tam przebywać. Im więcej czasu klient spędzi w sklepie tym większe prawdopodobieństwo, że dokona zakupu. Aby zaprojektować system nagłośnienia w sklepie wykorzystamy następujące komponenty:

• • Wzmacniacz matrycowy 4-strefowy PA-4040 x 1
  • Głośnik sufitowy EDL-606 x 12
  • Mikrofon pulpitowy PDM-302 x 1

Do wzmacniacza PA-4040 możemy podłączyć różne źródła dźwięku i konfigurować je dowolnie według uznania. Załóżmy, że chcemy w naszym sklepie wytyczyć 3 strefy. Jedną na dział damski, drugą na dział męski, trzecią na przebieralnie.

Podłączenie stref

Do podłączenia dźwięku w pierwszej strefie wykorzystamy 7 głośników w trybie 3W zgodnie z zasadą, że lepiej podłączyć więcej głośników o mniejszej mocy (wzmacniacz ma moc 40W na każdą strefę, więc jeśli podłączymy do niego 7 głośników o mocy 3W będziemy mieli spory zapas mocy na ewentualną rozbudowę). Głośniki sufitowe EDL-606 są proste w montażu – wystarczy wyciąć jeden otwór i można już zamontować głośnik. Do tej strefy nadajemy również dźwięk z osobnego źródła (na przykład komputera albo dedykowanego odtwarzacza CD). Należy pamiętać aby unikać montowania głośników bezpośrednio nad kasami ponieważ może to zakłócić komunikację z klientem.

Na nieco mniejszy dział męski, przeznaczamy 3 głośniki EDL-606 o o mocy 6W. Takie same głośniki zamontujemy do przymierzalni. Dzięki temu w tym samym momencie możemy nadawać różną muzykę w dziale damskim i przymierzalni oraz w dziale męskim. Głośność również jest sterowana niezależnie. Do ważnych komunikatów posłuży nam mikrofon pulpitowy PDM-302. Dźwięk z niego nadawany będzie na wszystkie istniejące głośniki. Przydatna tutaj okaże się funkcja wyciszania muzyki podczas nadawania komunikatów aby wszystko było doskonale zrozumiałe.

Gotowy system nagłośnienia w sklepie z ubraniami

Zastosowaliśmy technikę 100V więc nie musimy się martwić o spadek jakości na przewodach przy dużej odległości. Nie sprawi nam trudności również dobranie mocy głośników do wzmacniacza. Wszystko liczy się bardzo prosto. Taki system nagłośnienia będzie z pewnością służył bezawaryjnie przez wiele lat. Sama późniejsza obsługa nie wymaga żadnych specjalnych umiejętności technicznych i każdy powinien sobie z tym bez problemu poradzić.

Inny przykład: salon fryzjerski

Aby umilić czas swoim klientom wielu przedsiębiorców stawia na muzykę. W salonie fryzjerskim ważne jest dobre samopoczucie klientów więc i tam dobrym rozwiązaniem będzie inwestycja w system nagłośnienia PA. Salon fryzjerski jest stosunkowo niedużym obiektem. Do dobrego nagłośnienia nie będziemy potrzebowali więc dużej ilości głośników. Kluczową rolę będzie pełnić ich typ i rozmieszczenie. Do zaprojektowania systemu w salonie fryzjerskim będziemy potrzebować:

• Głośnik sufitowy EDL-612 x 3
• Zestaw głośników naściennych EUL-30/WS x 1
• Wzmacniacz PA-803DMP x 1

Na tym przykładzie zastosujemy trzy głośniki sufitowe EDL-612 oraz zestaw głośników naściennych EUL-30/WS. Wszystko podłączymy do wzmacniacza PA-803DMP. Wzmacniacz ten ma wbudowany tuner radiowy, odtwarzacz mp3 oraz moduł bluetooth. Takie rozwiązanie pozwala na odtwarzanie muzyki z różnych źródeł. Najciekawszą funkcją jest możliwość połączenia się z wzmacniaczem przez bluetooth. Pozwala to sterować odtwarzaną muzyką z poziomu komputera lub smartfona. Ponownie będziemy podłączać głośniki w technice 100V i tu znów ważna jest odpowiednia polaryzacja. Wzmacniacz ma moc wyjściową 30W więc musimy nasze trzy głośniki sufitowe podłączyć w trybie 6W, a dwa głośniki naścienne w trybie 4W (3 * 6W + 2 * 4W = 26 W). Tak podłączone głośniki dają nam delikatną rezerwę mocy. System w takiej konfiguracji będzie działał niezawodnie przez wiele lat.

Komplety produktów

Nowością w naszej ofercie są wysokiej klasy produkty firmy Monacor. W głównej mierze skupione na elementach do instalacji systemu nagłośnień w każdego rodzaju obiektach. Można tu znaleźć wszystkie niezbędne elementy do wykonania profesjonalnego systemu nagłośnienia. Począwszy od szerokiego wyboru głośników zarówno sufitowych jak i naściennych przez wzmacniacze i miksery na okablowaniu kończąc. W naszym sklepie przygotowane są gotowe zestawy do powyższych przykładów: